do 1370

1371 – 1572

1918-1939

PRL

1944-1989

Współczesna Polska

od 1989

1385

Unia w Krewie

Kontekst historyczny

Dokument, zwany unią w Krewie, został wystawiony 14 sierpnia 1385 roku przez wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę. Był wynikiem pertraktacji z panami polskimi, działającymi w imieniu małoletniej królowej Polski Jadwigi Andegaweńskiej, oraz jej matką, królową węgierską, Elżbietą Bośniaczką. Ustalał stosunki między Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim i był początkiem związku obu państw.

Zawarcie unii polsko-litewskiej było konieczne ze względu na zagrażającą Koronie i Litwie ekspansję Zakonu Krzyżackiego. Przyjęcie przez Litwę chrześcijaństwa miało odebrać Krzyżakom pretekst do najazdów, stanowić podstawę sojuszu polsko-litewskiego i ułatwić możnowładcom litewskim utrzymanie panowania nad przeważającą liczebnie w Wielkim Księstwie Litewskim ludnością ruską.

Jagiełło, wraz ze wszystkimi mieszkańcami swoich ziem, zobowiązał się przyjąć chrzest w obrządku rzymskokatolickim, uwolnić z niewoli litewskiej jeńców chrześcijan, dążyć do odzyskania ziem utraconych przez oba kraje, a także przyłączyć (łac.applicare) do Korony Królestwa Polskiego swe litewskie i ruskie ziemie. Ta ostatnia obietnica stała się zarzewiem sporu pomiędzy Jagiełłą a jego panującym na Litwie bratem Witoldem, a w następnych dekadach pomiędzy panami polskimi i litewskimi. Do dziś interpretacja słowa applicare stanowi przedmiot kontrowersji pomiędzy historykami polskimi i litewskimi. Ci pierwsi widzą w nim zamiar inkorporacji ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego do Korony, podczas gdy drudzy uznają że wyrażał świadomą wolę utrzymania luźnej federacji niezależnych państw, jaką była unia polsko-litewska do 1569 roku.

Dokument w zbiorach Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej

Treść dokumentu

jPaginate.js - Demo