do 1370

1371 – 1572

1918-1939

PRL

1944-1989

Współczesna Polska

od 1989

„Protest!” to ulotka napisana przez Zofię Kossak-Szczucką, powieściopisarkę i działaczkę społeczną, współtwórczynię podziemnego Frontu Odrodzenia Polski, która została nielegalnie rozpowszechniona 11 sierpnia 1942 roku, nawołując do solidarności z poddanymi brutalnemu terrorowi Żydami.

22 lipca 1942 roku  rozpoczęła się likwidacja getta warszawskiego, największego getta żydowskiego założonego przez Niemców w okupowanej Polsce. Był to element akcji „Reinhard” czyli szeroko zakrojonego planu wymordowania Żydów na terenie Generalnego Gubernatorstwa oraz okręgu białostockiego.

Protest miał uwrażliwić Polaków – katolików na los Żydów i zachęcić ich do okazywania sprzeciwu wobec zbrodniczych działań realizowanych przez III Rzeszę. W warunkach terroru okupacyjnego było to niezwykle trudne, lecz skomplikowanie to wynikało również z przedwojennych relacji polsko-żydowskich. Żydzi, stanowiąc ok. 10 proc. polskiego społeczeństwa byli w II Rzeczypospolitej jedną z największych mniejszości etnicznych i religijnych. Wiele organizacji o charakterze narodowym i chadeckim używało antysemickich haseł, m.in. domagając się przymusowej emigracji Żydów do Palestyny. Polskie ugrupowania wywodzące się z Narodowej Demokracji postulowały ograniczanie praw Żydów, nigdy jednak nie domagały się ich fizycznej eksterminacji. Front Odrodzenia Polski, będący kontynuacją przedwojennej Akcji Katolickiej, współzałożony przez Zofię Kossak-Szczucką nie zwalczał uprzedzeń wobec Żydów, był jednak przerażony niemiecką ludobójczą wersją antysemityzmu. Front Odrodzenia Polski jak również wiele innych środowisk prawicowych, niewolnych od antyżydowskich uprzedzeń, w obliczu bezprecedensowego wydarzenia jakim była Zagłada współorganizowało akcje pomocy Żydom. Sama Zofia Kossak-Szczucka, 27 września 1942 roku znalazła się wśród założycieli konspiracyjnego Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom „Żegota” – wspólnego przedsięwzięcia organizacji prawicowych i lewicowych pod auspicjami Polskiego Państwa Podziemnego. W 1982 roku Zofia Kossak-Szczucka została pośmiertnie uhonorowana tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Treść dokumentu

jPaginate.js - Demo