Konstytucja nihil novi została uchwalona na sejmie walnym w Radomiu w 1505 roku. Uchwała stanowiła jeden z etapów konfliktu między złożoną z możnowładców radą królewską a zdobywającą coraz większy wpływ na ustrój państwa reprezentacją szlachty, skupioną w izbie niższej parlamentu, Izbie Poselskiej. Próbą ograniczenia wpływu posłów na ustawodawstwo był przywilej mielnicki z 30 października 1501 roku, marginalizujący znaczenie Izby Poselskiej w dwuizbowym Sejmie. Reakcją szlachty było najpierw jego unieważnienie, a potem (1504) uchwalenie konstytucji (tym terminem określano w Rzeczypospolitej szlacheckiej ustawy) zakazującej alienacji dóbr królewskich na rzecz możnowładztwa. Kolejnym krokiem była poniższa konstytucja.
Konstytucja całkowicie unieważniała przywilej mielnicki i poważnie ograniczała kompetencje prawodawcze króla i senatu, zakazując dokonywania zmian w prawie bez uzyskania zgody senatorów i szlachty reprezentowanej w Izbie Poselskiej. Zasada nihil novi oznaczała ugruntowanie pozycji dwuizbowego parlamentu w systemie politycznym państwa polsko-litewskiego. Od tego momentu parlament, a zwłaszcza Izba Poselska, uzyskały faktycznie status najwyższej władzy w państwie. Funkcjonowanie sejmu miało teraz zależeć od sprawnego współdziałania króla, rady królewskiej (Senatu) i posłów ziemskich (Izby Poselskiej).
Konstytucja 1505 roku uznawana jest przez historyków państwa i prawa za początek demokracji szlacheckiej w Rzeczpospolitej.
