do 1370

1371 – 1572

1918-1939

PRL

1944-1989

Współczesna Polska

od 1989

Unia między Koroną Królestwa Polskiego a Wielkim Księstwem Litewskim została zawarta 2 października 1413 roku w Horodle i była wynikiem kompromisu między inkorporacyjnymi dążeniami strony polskiej a separatystycznymi strony litewskiej. Określała charakter związku między oboma krajami, nadając tym samym konkretną treść dwuznacznej formule zawartej w akcie krewskim z 1385 roku. Do najważniejszych postanowień należy określenie zasad wyboru wielkiego księcia Litwy, który miał być wskazywany przez króla polskiego za zgodą bojarów litewskich oraz panów polskich. Ponadto przewidziano możliwość zwoływania polsko-litewskich zjazdów w celu podejmowania decyzji dotyczących obu członów unii oraz wprowadzono na Litwie podobną strukturę administracyjną co w Koronie. Istotne znaczenie miało rozszerzenie, na wzór Korony, praw szlachty litewskiej (m.in. prawo do dziedzicznego posiadania ziemi). Dotyczyło to jednak jedynie tych rodów, które przyjęły wiarę katolicką i symbolicznie zostały przyjęte do polskich rodów heraldycznych. Postanowienia te służyć miały m.in. konsekwentnemu prowadzeniu przez oba państwa wspólnej polityki wobec Zakonu Krzyżackiego. Zdaniem brytyjskiego historyka Roberta Frosta, unia horodelska była ważnym etapem na drodze od aktu krewskiego do unii lubelskiej z uwagi na znaczenie, które przypisywała szlachcie, czyli obywatelom obu państw. Unia, która pierwotnie miała charakter układu dynastycznego, od Horodła zaczęła się przekształcać w związek dwóch wspólnot obywatelskich. To właśnie dzięki temu procesowi unia polsko-litewska okazała się znacznie trwalsza od licznych unii dynastycznych zawartych w Europie Środkowej u schyłku wieków średnich.

Dokument w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie

Treść dokumentu

jPaginate.js - Demo