Dwoma najsilniejszymi polskimi ugrupowaniami niepodległościowymi, które powstały pod koniec XIX w. i następnie kontynuowały swoją działalność polityczną w XX w. były lewicowa Polska Partia Socjalistyczna oraz nacjonalistyczna Narodowa Demokracja. Do czołowych postaci tej pierwszej należał Józef Piłsudski, ps. „Ziuk”, pochodzący z Wileńszczyzny szlachcic, stojący na czele Organizacji Bojowej PPS.
Sama PPS była środowiskiem niejednorodnym. Znalazło to wyraz podczas starć wewnątrz ugrupowań, co do prowadzonej przez nią polityki w okresie Rewolucji 1905 r., która wybuchła w Cesarstwie Rosyjskim przeciw władzy caratu na skutek niepowodzeń wojsk rosyjskich w trwającej wojnie z Japonią. Tzw. „młodzi” wewnątrz PPS głosili hasła marksistowskie, odwołujące się do walki klasowej i rewolucji oraz dążyli do włączenia się w ogólnorosyjski ruch socjalistyczny. W przeciwieństwie do nich tzw. „starzy”, do których zaliczał się Piłsudski, sprzeciwiali się takim planom i czuli się raczej kontynuatorami polskiej tradycji insurekcyjnej, stojąc na pozycjach walki o niepodległość Polski poprzez wywołanie ogólnonarodowego powstania zbrojnego. Wyrazem owych tarć był podział wewnątrz PPS, który nastąpił podczas IX Zjazdu partii w Wiedniu w 1906 r., na PPS Lewicę, skupiającą „młodych” oraz PPS Frakcję Rewolucyjną, zrzeszającą Piłsudskiego i jego współpracowników, wśród których był Feliks Perl. Co istotne w tym czasie nie doszło do formalnego podziału partii i obie grupy działały w ramach PPS.
W latach 1906-1907 Piłsudski doszedł do wniosku, że nie jest możliwa dalsza skuteczna walka na terenie Królestwa Polskiego z carską Rosją, a idei powstania nie można wcielić w życie. W takiej sytuacji „Ziuk” skupił się na zdobywaniu środków finansowych do dalszych działań oraz tworzeniu podstaw organizacyjnych akcji militarnej, których wyrazem było utworzenie Związku Walki Czynnej w 1908 r. List Piłsudskiego do Perla z tego roku stanowi wyraz zwrotu, którego dokonał Piłsudski w momencie przełomowym dla polskiej lewicy niepodległościowej.
Jednym z pierwszych wyrazów nowej polityki, którą Piłsudski przedstawił w liście była akcja pod Bezdanami, która miała miejsce 2 września 1908 r. i podczas, której obrabowany został rosyjski pociąg pocztowy a bojowcy socjalistyczni zdobyli ponad 200 tys. rubli . Zdobyte fundusze zostały później przetransportowane do Galicji i pozwoliły na uregulowanie zaległości finansowych PPS oraz wspomożenie rodzin uwięzionych towarzyszy.
